Global Lojistik

GLOBAL LOJİSTİK

BİRKAN ASLANKOÇ

OKAN ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

NİSAN 
İSTANBUL

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ i
1. GLOBAL LOJİSTİK
1.1. Global Lojistiğin Ulusal Lojistikten Farklılıkları
1.2. Global Lojistikte Karşılaşılan Problemler
1.3. Global Pazarlara Giriş Süreci
1.4. Global Pazara Giriş Stratejileri
1.4.1. İhracat (Exporting)
1.4.2. Lisans Anlaşmaları (Licensing)
1.4.2.1. Lisans anlaşmasının lisans verene sağladığı yararlar
1.4.2.2. Lisans vermenin lisans alana sağladığı yararlar
1.4.2.3. Lisans Anlaşmalarının Dezavantajları
1.4.3. Franchising
1.4.3.1. Franchising’in avantajları
1.4.3.2. Franchising’in dezavantajları
1.4.4. Sözleşmeli Üretim
1.4.5. Ortak Girişimler (Joint Venture)
1.4.6. Uluslararası Birleşme ve Satın Almalar
1.4.7. Global Dış Kaynaklama – İthalat (Importing)
2. LOJİSTİK ÜSLER
2.1. Lojistik Üs Türleri
2.1.1. Küresel Lojistik Üsler
2.1.2. Uluslararası Lojistik Üsler
2.1.3. Bölgesel Taşıma ve Dağıtım Üsleri
2.1.4. Yerel Taşıma ve Dağıtım Üsleri
2.2. Lojistik Üslerin Temel Özellikleri
3. SONUÇ
KAYNAKÇA

GİRİŞ
Önce sermayenin ve onu takiben üretimin ve tüketimin küreselleşmesiyle birlikte dünya ticareti de küresel bir hal almıştır. Küresel ticaretin hızla artmasına bağlı olarak, küresel üretimin payının artması ve rekabetin de küreselleşmesi ile beraber lojistik çalışmalar, rekabet avantajı sağlayabilmenin en önemli faktörlerinden biri haline gelmiştir. Yeni oluşan bu yapıda ana amaç küresel lojistik kapsamında dünya çapında ürün, hammadde, eşya vb. akış organizasyonları yaparken, uluslararası kara, hava, deniz ve demiryolu taşıma türlerini en etkin şekilde kullanabilmek ve buna bağlı olarak rekabet avantajı yaratabilmektir. Bu çalışmada tüm bu süreçleri içeren Global Lojistik sistemi incelenmiştir.

1. GLOBAL LOJİSTİK
Uluslararası lojistik firmaları talep zincirini tasarlarken birçok ülkeye yayılmışlardır ve Avusturalya, Çin, Hindistan, Malezya’dan Avrupa’ya ve Kuzey Amerika’ya ve de tersi yönde binlerce km mesafeye uzanmışlardır. Bu uzak pazarlarda özellikle ticari hukuk ve uluslararası finans, pazara giriş kuralları, gümrük, vergilendirme, dil, taşımacılık kuralları, ürün özellikleri, acenta hukuku, fon dönüşleri, randevular, firmaların mali durumu, birleşmeler/şirket evlilikleri, ekonomik göstergeler, pazar akımları ve sosyal yapı alanlarında ülkenin gelişmiş, gelişmekte ya da az gelişmiş olmasından bağımsız olarak, pazarın teknolojik ve gelişmiş olması kaydıyla çok farklı gelenek ve uygulamaları benimseyerek içselleştirmişlerdir (Branch, 2008, s.9)
Global pazara adapte olmak firmalar açısından bir seçenek olmaktan çıkmış, bir zorunluluk haline dönüşmüştür. Bunun sonucunda, sınır ötesi iş yapan firmalar açısından zorluklar oluşmuştur. Bunun üstesinden gelmek için; firmalar açısından ihracat birinci koşul olmuş buna bağlı olarak uluslararası pazara giriş stratejileri geliştirmeleri firmalar açısından önem kazanmıştır.(Uslu, Nebol, Uzel, 2013, s.313)
Gelişen küreselleşme ile birlikte şirketler arasında uluslararası alana yayılan rekabet süreci, müşterilere ürünlerini daha kısa sürede ve zamanında teslim edebilmelerine bağlı hale gelmektedir. Lojistik ve dolayısıyla uluslararası alana yayılan global lojistik kavramı bu konuda rekabet avantajı sağlayan önemli bir parametredir ve farklı tanımlamaları yapılmaktadır.
Küresel lojistik, uluslararası faaliyette bulunan firmaların, müşterilerin istediği ürünleri istenilen zamanda, yerde ve miktarda onlara sunulduğundan emin olunmasıdır (Keegan and Schlegelmilch, 2001, 427).
Küresel lojistik, farklı ülkelerdeki depo ve üretim tesislerinden, farklı ülkelere olan fiziksel ürünlerin akışını sağlamak için gerekli olan depolama ve ulaşım faaliyetleridir (Johansson, 2003, 489).
Küresel lojistik, dünya çapında eşya ve bilgi akışı organizasyonunun sağlıklı bir şekilde yapılandırılmasıdır (Erdal, 2005, s.4)
Tanımlardan da görüldüğü üzere, lojistiğin amacı ve faaliyetleri ulusal ve küresel boyutlarda temel olarak aynıdır. Ancak, uluslararası boyutta gerçekleştirilen ticaretten ötürü küresel lojistik daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu durum fırsatlar sunduğu gibi, çözülmesi gereken problemler barındırmaktadır.

1.1. Global Lojistiğin Ulusal Lojistikten Farklılıkları
Uluslararası lojistik faaliyetleri ulusal lojistik faaliyetlerden farklıdır ve aynı aktivitelerin farklı bölgelerde yapıldığı bir durum değildir. Bu farklılıkları şu şekilde listeleyebiliriz.(Waters, 2003, s.338)
• Uluslararası ticaret çoğunlukla telafi edilmesi daha zor maliyetlere ve zorluklara sahip daha büyük siparişleri barındırır.
• Uluslararası piyasalarda, taleplerdeki büyük değişimler daha düzensizdir.
• Birçok kuruluş uluslararası lojistikle ilgili az tecrübeye sahiptir bu yüzden uzmanlığa sahip olmadıkları alanlarda çalışmaktadırlar.
• Nakliyeciler, gümrük muhafızları gibi birçok aracı vardır.
• Aracılar ve söz konusu mesafeler, müşteriler ile ilişkileri daha zorlaştırmakta ve uzaklaştırmaktadır.
• Mesafe ve kültür farklılıkları sebebiyle iletişim daha zordur.
• Ticari koşullar değişebilir ya da alışık olunmayan bir hal alabilir.
• Finansal düzenlemeler daha az net olabilir.
• Belgeleme daha karışık olabilir.
1.2. Global Lojistikte Karşılaşılan Problemler
İdari zorluklar uluslararası ticaret için sorunun sadece bir türüdür. Avrupa Birliği tek pazar olduğundan beri engeller üç tip olarak sıralanabilir.(Waters, 2003, s.339)
• Fiziksel Engeller: Sınır kontrolleri ve gümrük formaliteleri gibi engellerdir.
• Teknik Engeller: Sağlık ve güvenlik standartlarından ortaya çıkan engellerdir.
• Mali Engeller: Farklı ile vergiler, özel tüketim vergileri gibi engellerdir
Uluslararası piyasalarda firmaların karşısına çıkan bu olumsuz faktörler etkili bir lojistik çalışmasının uygulanmasını zorlaştırmaktadır Ancak günümüz dünyasında küreselleşmeden kaçmak mümkün değildir. Bu nedenle, lojistik yöneticisi bu zorlukların üstesinden gelebilecek donanımlara sahip olmak zorundadır.
1.3. Global Pazarlara Giriş Süreci
Rekabetin var olduğu global pazarlara giriş sürecinde ve sonrasında başarı elde edebilmek için öncelikli olarak, hem birey hem şirketler tarafından bu rekabet ortamının iyi tanınması gerekmektedir. Dış pazarlarda rekabet bir dezavantaj gibi görülse de, dış pazarın geniş ve çok boyutlu oluşu yurtiçi pazara oranla daha büyük bir kar imkanı elde etmeye elverişlidir. Bu bakımdan dış pazara açılmanın bir cazibesi vardır. Firmaların büyümeleri ya da sadece varlıklarını sürdürebilmek için dış pazarlara açılmaları şart olabilmektedir.(Uslu, Nebol, Uzel, 2013, s.314)
1.4. Global Pazara Giriş Stratejileri
Uluslararası piyasalara girerken birçok faktör şirketin kararında etkili olabilir.(Grant, Lambert, Stock, Ellram, 2006, s.350)
• Piyasanın potansiyeli
• Coğrafi çeşitlilik
• Aşırı üretim kapasitesi ve düşük maliyetli bir pozisyon avantajı
• İç piyasada kendi yaşam döngüsünü tamamlamış ürün, uluslararası pazarda büyüme oluşturabilir.
• Yeni ürün ve fikirler
• İç pazardaki yabancı rekabeti
Şirketlerin uluslararası pazara dahil olabilmeleri için birçok seçenek bulunmaktadır.
1.4.1.İhracat (Exporting)
Firmalar açısından global pazara açılmanın en az riskli olarak bilinen yöntemi ihracat yapmaktır. İhracat, firmaların kendi ürünlerini uygun ticaret kurallarına bağlı kalarak satmaları işlemi olarak tanımlanabilir.Firmalar iki çeşit ihracat yapabilir. (Uslu, Nebol, Uzel, 2013, s.317)
• Doğrudan İhracat; firmaların yurtiçi aracıları kullanmadan mal ve hizmetlerini kendi kontrolleri altında dış pazara ulaştırmaları işlemidir. Üç şekildedir.
Yabancı Dağıtımcı; ürünler yabancı dağıtımcı bir firmaya satılır, üretici son tüketiciyi bilmez.
Acenta; yabancı pazardaki acenta firma için müşteri bulur. Firma müşteriye malları kendi gönderir.
Yabancı Satış Temsilcileri; Üretici yabancı pazarda kendisine bir şube kurar. Bu şune yabancı dağıtımcının ya da acentanın üstlendiği faaliyetleri sürdürür.
• Dolaylı İhracat; firmaların mal ve hizmetlerini yurtiçinde bulunan aracı firmalar vasıtası ile dış pazara satmaları işlemidir.
1.4.2. Lisans Anlaşmaları (Licensing)
Lisans anlaşmaları, bir ülkedeki firmaya, üretim, işleme, marka kullanımı, bilgi, teknik yardım ya da diğer becerilerin lisans sahibi firma tarafından verildiği anlaşmaları içerir.(Grant, Lambert, Stock, Ellram, 2006, s.352)
Lisans verme sektöre, ürünün marka değerine, anlaşmanın süresi ve benzer koşulları göz önünde bulundurularak bir bedel karşılığında gerçekleştirilir. (Uslu, Nebol, Uzel, 2013, s.318)
Lisans anlaşmaları her iki taraf içinde çok sayıda avantaj ve dezavantaj barındırmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır. (http://www.udybelgesi.com/pazara_giris_sartlari_s%C3%B6zlesmeye_dayali_pazara_giris_stratejileri.asp, 2014)
1.4.2.1. Lisans anlaşmasının lisans verene sağladığı yararlar;
• Doğrudan yabancı yatırım, ortak girişim gibi diğer uluslararası pazara giriş şekillerine göre daha az risk taşımaktadır.
• Lisans verme, lisans veren açısından büyük sermaye yatırımı gerektirmemekte ve yatırımın geri dönüşü hızlı olabilmektedir.
• Lisans verenin pazara girişte karşısına çıkabilecek gümrük tarifeleri, ithalat kotaları, yüksek taşıma ücretleri gibi engellerle karşılaşmasını önler. Ayrıca doğrudan dış yatırımın kısıtlandığı ülke pazarlarına lisans verme stratejisiyle girilebilir.
• Global bir firmanın markasını lisans vermesi bir bakıma bedava reklam imkanı sağlamaktadır.
1.4.2.2. Lisans vermenin lisans alana sağladığı yararlar;
• Lisans anlaşmaları, lisans alanın, ürüne ait mevcut marka değerinden faydalanmasına olanak sağlar. Çünkü yeni bir marka yaratmak ve onu yerleştirmek uzun ve maliyetli bir süreçtir.
• Lisans alana, daha önceden lisans veren tarafından belirlenmiş stratejiler doğrultusunda belli bir satış garantisi sağlanmaktadır.
• Lisans alana araştırma-geliştirme maliyetlerinde tasarruf sağlanmaktadır. Çünkü yeni bir ürün geliştirmek yüksek maliyetli bir yatırımdır.
• Lisans alan, pazarlama faaliyetlerinde lisans verenin desteğini almış olur.
1.4.2.3. Lisans Anlaşmalarının Dezavantajları
• Lisans verenin sahip olduğu rekabete yönelik bilgi ve deneyimini lisans alana aktarması bir süre sonra olası rakipler yaratabilir. Üstelik bu rakipler aynı ürünü daha ucuza mal ederek, daha düşük fiyatla satabilirler.
• Lisans anlaşmalarının uluslararası pazara giriş stratejileri içinde en düşük kar getiren strateji olduğu söylenebilir. Düşük risk beraberinde düşük karı getirir.
• Lisans alan firma lisansa ödemiş olduğu yüksek bedeli fiyatlarına yansıtabilir. Bu durum tüketici aleyhine bir durum yaratarak, satışları olumsuz etkileyecektir.
• Lisan alan, ürün kalitesinde gerekli standartları tutturamazsa, ürünün dünya çapında prestiji sarsılabilir.
• Lisans verme bazen üründe gerekli kalite sağlanmış olsa bile, lisans veren açısından prestij kaybına neden olabilir.
• Lisan verenin pazarla etkileşimi azalacağı için yönetim ve kontrol alanı daralır.
• Lisans anlaşması sürecinde bazen üretim, yönetim, organizasyon, know-how gibi konularda transfer ve uyum sorunları yaşanabilir.
• Lisans anlaşması yapılan ülkede aynı malı üreten rakip işletmeler olabilir. Güçlü rakiplerin olduğu bir pazara girmek tehlikeli olduğu için iyi bir pazarlama araştırması yapılmalıdır.
1.4.3. Franchising
Franchise (veya franchising), bir sistem ve markanın imtiyaz hakkı sahibinin, belirli süre, koşul ve sınırlar içinde, işin yönetim ve organizasyonuna ilişkin sürekli disiplin ve destek sağlayarak, belirli bir bedel karşılığında, bağımsız yatırımcılara sistem ve markasını kullandırmasına dayanan, uzun vadeli ve sürekli bir iş ilişkisidir.( http://www.franchise.com.tr/franchise-nedir.html, 2014)
Franchising sistemini uygulamaları açısından iki grupta incelemek mümkündür. Sistemin uygulandığı ülkeye göre: Ulusal ve Uluslararası Franchising’den söz edilebilir. Sunulan fırsatlar açısından; Ürün ve Marka Franchising’ i, İşletme Sistemi Franchising’i şeklinde sınıflandırma yapmak mümkün. (http://www.ufrad.org.tr/tr/10sorudafranchise.asp#soru2, 2014)
Franchising sisteminin avantaj ve dezavantajları şu şekilde sıralanabilir. (http://www.udybelgesi.com/pazara_giris_sartlari_s%C3%B6zlesmeye_dayali_pazara_giris_stratejileri.asp, 2014)
1.4.3.1. Franchising’in avantajları;
• Franchising anlaşmaları özellikle müşterilerle iletişimin önemli olduğu iş kolları için bir fırsat yaratır.
• Yurt dışı pazarlara mukayeseli olarak hızlı girme fırsatı verir.
• Franchise veren firmanın perakendeci seviyesinde günlük rutin işler ve küçük detaylarla uğraşmasına gerek kalmaz.
• Yerel pazarlar hakkında bilgi ve deneyim sahibi girişimcilerin kullanılmasıyla bir çevrede çalışma zorlukları en aza indirgenmiş olur.
1.4.3.2. Franchising’in dezavantajları;
• Franchise alacak girişimcilerin bulunmasında yaşanan zorluklar.
• Performans standartlarının sürdürülmesinde yaşanan zorluklar.
• Maliyet kontrolü zorlukları
• Sözleşme koşulları konusundaki anlaşmazlıklar ile ilgili zorluklar.
• Başarılı bir franchise’in özellikle gelişmekte olan ülke pazarlarında taklit edebilme şansı yüksektir. Bu yüzden franchiselar pazara girdikten kısa süre sonra yoğun bir rekabetle karşılaşabilirler.
1.4.4. Sözleşmeli Üretim
Pazara girmek isteyen firma pazara gireceği ülkedeki yerel üreticilere sadece üretim iznini anlaşma karşılığında verir. (Uslu, Nebol, Uzel, 2013, s.320)
1.4.5. Ortak Girişimler (Joint Venture)
Joint venture, en az iki gerçek ve/veya tüzel kişinin, tüzel kişilik oluşturarak yada oluşturmadan müşterek amaç için oluşturdukları bir tür ortaklıktır. Her ne kadar, joint venture, yabancıların kendi aralarında ya da yerli girişimciler ile oluşturdukları bir ortaklık modeli olarak yaygınlaşmış ise de, günümüzde yerli girişimcilerin kendi aralarında oluşturdukları yerel bu tür girişime de joint venture denilmektedir.( http://www.turkhukuksitesi.com/makale_251.htm, 2014)
Yabancı firma için oldukça belirsiz ve yabancı bir piyasa, yerel firmanın katkısı ve ondan gelen bilgilerle öğrenilmekte ve keşfedilmektedir. Maliyetlerde azalma, kaynak bulma da kolaylık, teknoloji ve rekabet üstünlüğü sağlamak gibi, hem yerli hem de yabancı firmayı ilgilendiren önemli avantajlar sağlanmaktadır. Joint venture sadece yabancı bir firmayla yerli firmanın ortak girişimi olarak ta algılanmamalıdır. Örneğin iki ya da daha fazla yerli firma, yatırım yapmadıkları bir alanda ortak girişim oluşturup, yeni bir firma kurabilirler. Bu firmayla birlikte hem bu yeni alandaki yatırım yükünü ve riskini paylaşırlar hem de güçlerini birleştirdikleri için, piyasadaki diğer rakiplerine göre büyük bir rekabet gücü edinirler. Joint venture´ın en büyük dezavantajı, ortak girişimin genellikle pek bilinmeyen bir piyasa ya da sektörde yapılması nedeniyle oldukça yüksek bir yatırım riski üstlenilmesidir. Çünkü taraf firmalar kendi uzman oldukları sektörlerde değil, yeni ya da henüz girmedikleri bir piyasada girişime soyunmaktadırlar. Bu durum ekonomik düzeni tam olarak oturmamış ülkelerde girişilecek joint venture türü girişimleri bekleyen tehlikeli maceralar yaratabilir (Zaten “venture”ın İngilizce anlamı “tehlikeli macera” olarak geçmektedir.) (http://kobitek.com/joint_venture__ortak_girisim_, 2014)

1.4.6. Uluslararası Birleşme ve Satın Almalar
Birleşme, birden çok firmanın bir araya gelerek yeni bir firma kurmalarıyken, satın alma ise bir firmanın diğer bir firmanın tamamını ya da bir kısmını satın almasıdır.
1.4.7. Global Dış Kaynaklama – İthalat (Importing)
İthalat, bir yurtdışı kaynaktan satın alma ve mal sevkiyatını içerir. ithal ürünler üretim sürecinde hemen kullanılabilir ya da doğrudan müşterilere satılabilir. (Grant, Lambert, Stock, Ellram, 2006, s.353)
Bu global dış kaynaklamanın sebebi; yerel tedarikçilerden daha kaliteli ürünlere sahip olmak, yerel tedarikçilerin sağlayamadığı maliyet avantajından faydalanmak ve yerel tedarikçilerde bulunmayan gelişmiş özelliklere sahip özel ürünleri elde etmektir. (Uslu, Nebol, Uzel, 2013, s.325)
2. LOJİSTİK ÜSLER
Lojistik üsler, gerek deniz gerek havalimanı tabanlı olsun faaliyetlerini belirli bir merkezde yürütmekle birlikte, dünyanın her yerine ulaşabilme imkanını sağlamaktadır. Lojistik üs, teknik ve hukuki alt yapısı ile coğrafi konumu elverdiği ölçüde, yerel ölçekten başlayarak bölgesel, uluslararası ve küresel boyutta önemli bir merkez olabilmektedir. (Dostsever, 2007, s.35)
Lojistik üs kavramının tarihsel gelişimine bakıldığında, başlangıç aşamasında kullanım alanı ağırlıklı olarak deniz ve havalimanlarıdır. Uluslararasılaşma süreci ile birlikte deniz ve havalimanlarının birbirleriyle entegrasyonu, önce taşıma merkezi daha sonra dağıtım merkezi olma konumuna getirmekte, nihayetinde ise kendisini bir ülke geneline hakim olan lojistik kültür veya daha genel bir ifade ile lojistik üs uygulamaları ile göstermektedir Bu durumun temel nedenleri; “uluslararası etkileşim derecesi”, “ekonomideki rol”, “ulaşabilme (erişim)”, “hız”, “ölçek”, “taşıma sistemlerinin entegrasyonu” ve “maliyet”lerdir. (Erdal, 2005, 7)
2.1. Lojistik Üs Türleri
Lojistik üsleri, küresel lojistik üsler, uluslararası lojistik üsler, bölgesel taşıma ve dağıtım üsleri, yerel taşıma ve dağıtım üsleri olarak ayırmak mümkündür.
2.1.1. Küresel Lojistik Üsler
Küresel lojistik üslerin en önemli özelliği kıtalar arası taşımacılıktaki temel bağlantı noktaları olmalarıdır.(Erdal, 2005, s.10)
Erdal’a göre Küresel lojistik üslerin diğer temel özellikleri;(2005)
• Teknik olarak ileri düzeyde kombine taşımacılık imkanlarının varlığı. Özellikle güçlü denizyolu + havayolu + demiryolu + karayolu bağlantılarına sahip olunması. Kombine taşıma operasyonları, yükleme-boşaltma ve dağıtım operasyonlarına elverişlilik,
• Standart ve dünya ile harmonize yasal çerçeve,
• En son bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımı,
• Farklı müşteri tip ve farklı yapıdaki lojistik faaliyetler için uygun hizmet çeşitliliği ve düşük maliyetler,
• Geniş coğrafi alanlar,
• Kapsamlı elleçleme ve depolama hizmetleri,
• Gelişmiş bankacılık ve sigortacılık,
• Lojistik konusunda yetişmiş profesyonel insan kaynakları,
olarak sıralanmaktadır.
2.1.2. Uluslararası Lojistik Üsler
İki ya da daha fazla ülke arasında yapılan ithalat, ihracat ve transit işlemlere ilişkin tüm uluslararası lojistik ve taşıma (ulaştırma) faaliyetlerinin yapıldığı yerlerdir. Bu üsler kıtanın ve ülkenin belirli bir coğrafi alanında ve taşıma ekseni içinde yer alırlar. Kara veya deniz merkezli olarak konuşlanırlar. Uluslararası taşıma sistemi ve eşya akışı içinde büyük öneme sahiptirler. Uluslar arası tüm kurallar ve yaptırımlar ile ikili ve çoklu anlaşmaların gereği uygulanır. Bütün eşya tip ve özelliklerinin konsolidasyonu ve ayrıştırılması (dekonsolidasyon) vb. lojistik operasyonlara elverişlidirler. Ağırlıklı taşıma türü denizyolu olmakla birlikte, güçlü havayolu ve demiryolu/karayolu bağlantıları da mevcuttur. Bu alanlar kendi kendine yeterlilik düzeyinde olup, kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ilgili birimleri ile yerinde toplam ve entegre hizmet ve faaliyet desteği sağlamaktadırlar. Bünyesinde 2PL., 3PL. ve 4PL. yer alır.(Karadoğan, http://www.lojistikci.com/?p=2841, 2014)

2.1.3. Bölgesel Taşıma ve Dağıtım Üsleri
Bölgesel taşıma ve dağıtım üslerinin temel özelliği, uluslararası taşıma eksenlerine ve stratejik limanlara yakınlıklarıdır. Uluslararası taşıyıcılar ve göndericiler için eşya transferi, aktarma, depolama ve/veya dağıtım faaliyetleri için kullanılır.(Dostsever, 2007, s.37)
2.1.4. Yerel Taşıma ve Dağıtım Üsleri
Yerel taşıma ve dağıtım üsleri, çoğunlukla ulusal bazda faaliyet gösterirler. Genellikle bulunduğu ülkenin üretim ve tüketim merkezleri ile yurtdışı ithalat-ihracat hareketlerine katkıda bulunurlar. Ticari potansiyeli sınırlı olan bu bölgelerde entegre lojistik faaliyetler de pek gelişmemiştir. Ağırlıklı olarak bir taşıma türüne, denizyolu veya karayoluna dayalı bir tarihsel gelişim gözlenir.
Yerel taşıma ve dağıtım üslerinin en büyük avantajları, ulusal bazda faaliyetlerden dolayı yasal çerçeve ve gümrük gibi bürokratik süreçleri içermemeleridir. Bölge ekonomisinin canlılığı için stratejik öneme sahiptirler. Daha çok belirli ürün gruplarında, örneğin, faaliyette bulunulan yörenin en değerli ürün grubunda (tarımsal çıktılar, deniz ürünleri veya madenler, vb.) yurt içi ve yurt dışı sevkiyat ile ilgili taşıma ve dağıtım deneyimi vardır. Ancak, dışa açılma ve dünya ile entegrasyonda zaman zaman sorunlar yaşanabilmektedir. (Erdal, 2005, s.13)
2.2. Lojistik Üslerin Temel Özellikleri
Erdal’a göre Lojistik üslerin temel özelliklerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.(2005)
• Coğrafi konum; küresel taşıma koridorları, bölge ülkeleri, üretim ve tüketim merkezlerine yakınlık, transit taşımacılık için elverişlilik
• İhracat, ithalat, transit ve gümrük rejimlerinde ticaret odaklılık
• Uluslararası ve yurtiçi demiryolu, denizyolu, karayolu, iç su yolu ve boru hattı taşıma bağlantıları
• Kombine taşımacılık altyapısı
• İş süreçlerinde standartlaşma
• Yasal çerçevede basitlik
• Gelişmiş bilgi ve iletişim teknolojileri altyapısı
• Lojistik meslek kollarında çeşitlilik ve uzmanlaşmış insan kaynakları
• Lojistik üs saha genişliği (ofisler, konteyner alanları, araç parkları, depolar, vb.)
• Havayolu kargo taşımacılığında hizmet veren pistlerin sayı ve uzunlukları
• Havayolu eşya taşımacılığında gelişmiş yer hizmetlerinin varlığı
• Denizyolu eşya taşımacılığında liman altyapısı; teknik donanımlar; vinçler, forkliftler, vb.
• Denizyolu eşya taşımacılığında liman derinliği, gemi manevra kapasitesi ve rıhtım uzunluğu
• Ro-Ro ve yolcu terminalleri
• Gümrük idari üniteleri
• Lojistik işletmeleri için ofisler
• Dağıtım merkezleri
• Açık, kapalı ve soğutmalı depolama alanları
• Tehlikeli madde depolama merkezleri
• Tamir ve bakım hizmetleri
• Bankacılık ve finans kurumları
• Sigorta hizmetleri
• Ambalaj-paketleme ve elleçleme hizmetleri
• Lojistik eğitiminde çeşitlilik ve uzmanlaşma; tehlikeli madde taşımacılığı eğitimi ve diğer tüm alanlarda uluslararası sertifikalara sahip yetkili kurumlar.
• Sosyal mekanlar; konaklama, dinlenme ve eğlence alanları

3. SONUÇ
Küreselleşme ile birlikte işletmelerin dünyaya açılması, teknoloji sayesinde ulaşılabilirliğin artması, aynı işi yapan rakip işletmelerin çoğalması, tüketicilerin daha bilinçli hale gelmesi gibi faktörler pazarın yapısını değiştirmiştir. Dolayısıyla rekabet anlayışında da değişimler meydana gelmiştir. Firmalar küreselleşmeden etkilenmekte ve ayakta kalabilmek için de faaliyet alanlarını tüm dünya tüketicilerine yönelik olarak planlamaktadırlar. Bu sebeple lojistik faaliyetler, yurt içi pazarlarda olduğu gibi yurt dışı pazarlarda da kalite, hizmet, fiyat ve zaman konusunda rekabet edebilmek ve tercih edilebilir olmak için önem kazanmaktadır.
Global lojistik kavramı burada devreye girmekte ve yapılan doğru tercihler ve alınan doğru kararlarla büyük rekabet avantajları sağlanmaktadır. Operasyonların yerelden, uluslararası seviyeye taşınması, alınabilecek yanlış bir karar ile kayıpların daha büyük seviyelere çıkması sebebi ile konusunda bilgili ve tecrübeli yöneticilerin önem ve gerekliliği artmıştır. Küresel boyutta dünya ile rekabette sadece firma bazında değil, ülke bazında da rekabet edebilmek için lojistik üslerin gerekliliği gün ve gün artmaktadır. Lojistik üsler sadece bir merkez olmaktan çıkmış ticaretin kalbi konumuna gelmiş bulunmaktadırlar. Bu sebeple sahip olduğumuz coğrafi konumun avantajlarını tam olarak ortaya çıkarabilmek ve bunu ticaret hacmimize yansıtabilmek için, gerisinde kaldığımız dünyadaki örnek merkezleri dikkatle incelemeli ve deniz-hava limanlarımızın güçlerini arttırmalıyız.

KAYNAKÇA
1. Branch, (2008), Global Supply Chain Management and International Logistics. Newyork-London: Taylor&Francis
2. Dostsever, (2007), Küresel Lojistik ve Türk Firmalarının Rekabetçi Yapılarına Etkilerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
3. Erdal, (2005), Küresel Lojistik, İstanbul:UTİKAD
4. Grand, Lambert, Stock, Ellram, (2006), Fundamentals of Logistic Management, McGraw-Hill Education
5. Johansson, (2003), Global Marketing, Boston: McGraw-Hill Education
6. Keegan, Schlegelmilch, (2001), Global Marketing Management,
7. Uslu, Nebol, Uzel, (2013), Tedarik Zinciri ve Lojistik Yönetimi, İstanbul: Beta
8. Waters, (2003), Logistics An Introduction to Supply Chain Management, Palgrave Macmillan
9. http://www.franchise.com.tr/franchise-nedir.html (2014 Nisan 19)
10. http://kobitek.com/joint_venture__ortak_girisim_ (2014 Nisan 22)
11. http://www.lojistikci.com/?p=2841 (2014 Nisan 22)
12. http://www.turkhukuksitesi.com/makale_251.htm (2014 Nisan 25)
13. http://www.udybelgesi.com/pazara_giris_sartlari_s%C3%B6zlesmeye_dayali_pazara_giris_stratejileri.asp (2014 Nisan 25)
14. http://www.ufrad.org.tr/tr/10sorudafranchise.asp#soru2 (2014 Nisan 23)